मी श्रीलंकेला जाणार हे डिक्लेअर केल्यानंतर बर्‍याच जणांनी का? हा प्रश्ण केला. त्यात काहीजणांच्या मते एवढे देश बघायचे राहिलेयत त्यात श्रीलंकाच का आत्ता? वगैरे प्रकारची कुतुहले होती. पण मी ठरवलं होतं मला श्रीलंकेला जायचय. त्याची कारणे कधीतरी डिस्कवरी वर पाहिलेला तो सर्वत्र असलेला हिरवा पाचूचा रंग, रत्नांच्या खाणीची वर्णने आणि मागच्या पाच -सहा वर्षांपासून बॉस कडून सतत ऐकलेली श्रीलंकेची स्तुती ही होती. (बॉस कोलंबोमध्ये एका मोठ्या हॉस्पिटलचे सीईओ होते).

सो फायनली पंधरा ऑगस्ट आणि रक्षाबंधनची सुट्टी येत आहे हे पाहून मी पटकन टिकीटे बुक करुन टाकली पुढचा काहीच विचार न करता...

मग नेहमीची मारामारी सुरु झाली. अ‍ॅन्युअल रिपोर्ट कंप्लिशन अ‍ॅन्ड डिसपॅच. ते मला पुर्ण करायचेच होते कारण सुट्टीवरुन परत आल्यावर त्याची लिंक काही मला परत लागली नसती. तर आता मी १२ तारखेला डिसपॅच पुर्ण करतीये ऐकल्यावर एकेक डिपार्टमेंट जागे होऊ लागले, मुख्यत्वे अकाउंटस आणि फायनान्स ( :ड ) आणि मग वेळेच्या मारामार्‍या सुरु झाल्या. शेवटी अगदी फ्लाईटच्या दोन तास आधी डिसपॅच कंप्लिटेड असे स्टॉक एक्स्चेंजला कळवुन फायनली ऑफिसमधून पळाले. नेहमीचे यशस्वी भयानक ट्राफिक वगैरे होतेच. अगदीच ट्राफिक नाही सुटले तर आता विमानतळावर चालत जावे हा एक ऑप्शन मनाशी तयार ठेवला. पण तशी काही वेळ आली नाही आणि सिक्युरिटी चेक वगैरे पार पाडून मी गेट समोर जाऊन चेन्नईला जाणार्‍या विमानाची वाट बघत बसले.

तर या ट्रिपच्या तयारीबद्दलः

ट्रीपची 'बेअर मिनिमम' हे सोडून फारशी काहीच तयारी करायची नाही हे मनाशी ठरले होते आणि शक्य तेवढे कमी सामान न्यायचे हे सुद्धा. मला माझेच बघायचे होते किती कमी सामानात तगून जाता येते ते.

त्याप्रमाणे 'बेअर मिनिमम' यादीनुसार विसा काढला, श्रीलंकेचे थोडेफार चलन गोळा केले, चार कपडे घालून बॅग भरली आणि पहिल्या दिवशीच्या हॉस्टेलचे बुकिंग केले. झाले. टोटल तयारी संपली.

बॅक टू ट्रिपः

चेन्नईचे विमान उशिरा सुटले, तिकडे मला माझ्या कनेक्टींग कोलंबो विमानाची चिंता सुरु झाली कारण मला भर रात्री चेन्नई डोमेस्टीक वरून चेन्नई इंटरनॅशनलला चालत जायचे होते. नक्की कुठल्या दिशेने हे सुद्धा माहीत नव्हते.

तर एकदाचे चेन्नई विमान जमिनीवर उतरले, माझी बॅकपॅक घेतली आणि चेन्नई इंटरनॅशनलला चालत निघाले. साधारण पंधरा मिनिटे उजव्या दिशेने चालून आणि थोडीफार शोधाशोध करुन इंटरनॅशनल एअरपोर्टला नेणारी लिफ्ट एकदाची सापडली. तोपर्यंत चेन्नईच्या उकाड्यात भर रात्री १.०० वाजता पुर्ण घामाघुम झाले होतेच. शेवटी ते बोअरींग इमिग्रेशन आणि सिक्युरिटी पार करुन कोलंबोच्या विमानाची वाट बघत बसले. तेव्हा जाणवलं आदल्या दिवशी सकाळी ८ वाजता घरातून बाहेर पडले होते ते अजून अर्ध्या प्रवासातच आहे. व्यवस्थित झोप येत होती पण मला कोलंबोला पोहचायचे वेध लागले होते. :)

श्रीलंकेच्या विमानतळावर विमान पहाटे ४ वाजता उतरले आणि इमिग्रेशन वगैरे सोपस्कर पार पडून मी विमानतळाबाहेर आले. त्याआधी डेटा असलेले एक सिमकार्ड घेतले आणि I was immediately connected to the world again. ही कनेक्टिविटी हवी की नको यावर मी विचार केला होता. पण आईबाबांना उगाच चिंता नको म्हणून घेऊन टाकले. हॉटेल्स मध्ये शक्य तेवढे रहायचे नाही, हॉस्टेल्स शोधायची असा विचार केला होता. त्यामुळे वायफाय प्रत्येक ठीकाणी उपलब्ध असेलच की नाही याची खात्री नव्हती. माझी पुढाची सगळी बुकींग्ज व्हायची होती. त्यामुळे एकदाचा तो डेटा प्लान घेतला आणि कित्ती खर्च झाला असे एकदम वाटले. एवढे काही महाग नाही पण असच- श्रीलंकन रुपीज ('श्री. रु.') ९००/- भारतीय रु. ४५०/-

या ट्रीपमध्ये इतर काही गोष्टींबरोबर तीन गोष्टी मला करुन पहायच्या होत्या: प्लान न केलेली आयटनरी, हलकी बॅग आणि कमीत कमी खर्चात प्रवास. नो फ्रिल्स. हे असच, सहजच सुचलेले खुळ. त्याने मला काय मिळालं हे मी अजून शोधती आहे पण असा प्रवास करताना मज्जा आली.

तर विमानतळावरुन बाहेर आले. श्रीलंकेचे बंदरनायके एअरपोर्ट हे कोलंबोपासून ३० किलोमिटर तर नेगंबो पासून २० किलोमिटरवर आहे. एका मित्राने कोलंबोत अज्जिबात एक तास सुद्धा वाया घालवु नकोस नॉट वर्थ इट सांगितल्याने, मी निघायच्या आधी नेगंबोत उतरावे अश्या विचारात होते. कारण एकतर ते एअरपोर्ट पासून जवळ आणि दुसरे म्हणजे नेगंबो हे बीच टाऊन आहे. पण जायच्या अगदी आदल्या दिवशी मी विचार बदलला आणि कोलंबोत हॉस्टेल बुक केले. कारण मला कॅन्डीला १७ तारखेला जायचेच होते. त्यांचा मोठा सण Esala Perahera चा १७ ऑगस्ट हा महत्वाचा दिवस होता. https://www.lanka.com/events/kandy-esala-perahera/. तो पहायचा होता. त्यामुळे बाकीची स्थळ नीट बघण्यासाठी माझा विचार परत बदलून, कोलंबोत पहिल्या दिवशी जायचे ठरवले.

विमानतळावरुन कोलंबोत जायला सरकारी बस नं. १८७ सुटते. टॅक्सीचा पर्यायही उपलब्ध आहे. ज्याचे श्री. रु ३,०००/- होतात आणि बसचे काहीतरी श्री. रु ६०/-. टुरीस्ट शक्यतो टॅक्सी करतात. पण मला आलेल्या हुक्कीमुळे मी सकाळी ६ वाजता बसच्या शोधात निघाले. आधी वाचल्या प्रमाणे फ्री एअरपोर्टशटल टू बसस्टॉपच्या शोधात निघाले (जी मला शेवटपर्यंत सापडली नाही आणि शेवटच्या दिवशी भारतात परतताना अशी एअरपोर्टशटल अस्तित्वात नाही असेही समजले.)

तर या बस शोध मोहिमेमध्ये लोकांनी मला वेगळ्या बसकडे नेउन पोहचवले. ती कोलंबोला जाणारी एसी बस होती ज्याचे टिकीट श्री. रु. १२०/- होते. म्हटलं ठीक आहे. एकतर मी प्रचंड दमले होते. झोप येत होती म्हणून बसले त्या बस मध्ये. बस भरल्यावर निघाली आणि टु माय सरप्राईज, भर सकाळी हेवी मेटालिका असते तसे सुगम संगित विडिओ सकट सुरु झाले. हे नंतरच्या प्रवासात श्रीलंकेत सर्वत्र पहायला मिळाले.

बस एअरपोर्ट वरुन मुख्य रस्त्याला लागली आणि मग एकच विचार मनात आला. Abundance!! मस्त भरून वहाणारी नदी आणि तो हिरवा रंग!! फायनली!! हो. या देशात फिरल्यावर मला Abundance हाच शब्द आठवतो. भरभरून मिळालेलं दान!!

जवळजवळ एक तासाचा प्रवास झाल्यावर बस श्रीलंकेच्या फोर्ट एरियामध्ये थांबली. तिथून माझे हॉस्टेल तीन ते चार किलोमिटर लांब होते आणि माझे बस चे खुळ काही संपत नव्हते. आजूबाजूला चौकशी केल्यावर एका भल्या माणसाने मी त्याच दिशेची बस पकडायला चाललो आहे असं सांगितले. मग त्याच्या पाठोपाठ वरात निघाली आणि एका मिनी व्हॅन सद्रुश्य बस मध्ये बसले आणि भर सिटीमध्ये कुठेतरी उतरले.

आता हॉस्टेल शोधायचे तर गुगल मॅप मला गोलगोल फिरवू लागले. शनिवार सकाळचे सात वाजले होते, सुट्टीचा दिवस त्यामुळे रस्त्याला जास्त वर्दळ नव्हती आणि कोणाला विचारायचे समजत नव्हते. एक रिक्शावाला मागे मागे करायला लागला. तर त्याला नाही म्हणून सांगितले. जवळच्या एका हॉस्टेलला जाऊन पत्ता विचारायला गेले, तो माणूस मला मदत करायला बाहेर आला, तर ह्या रिक्षावल्याने त्याला खूण केली, त्यामुळे तो मला रिक्षाने जा सांगायला लागला. आतातर मी मुळीच त्या रिक्षाने जायचे नाही असं ठरवले.

मी हॉस्टेलच्या अगदी जवळ आहे हे मला समजत होते, पण नक्की कुठे आहे आणि कसे हॉस्टेलपर्यंत पोहचायचे ते समजत नव्हते. मग रस्त्यात एक मुलगी आणि मुलगा दिसले. मी हॉस्टेलला फोन केला आणि त्या मुलाला मी कुठे आहे ते हॉस्टेलवाल्याला सांगायला आणि हॉस्टेलला कसे पोहचायचे ते विचारायला सांगितले. मग त्याने एका बारीक गल्ली कडे बोट दाखवले आणि मी त्या दिशेने चालायला लागले. दहा मिनीटे चालल्यावर कोलंबो सिटी हॉस्टेलला पोहचले.

तर आता कोलंबो हॉस्टेल प्रकरण पुढच्या भागात...

हॉस्टेलमधली भित्तीचित्रे बघून एकदम मस्त वाटले. हॉस्टेलच्या गच्चीत ब्रेकफास्ट करायला गेले. ब्रेकफास्टला घरगुती बनवलेले स्ट्रींग हॉपर्स, डाळ आणि पोल होते. ऑस्सम होते ते. ब्रेक्फास्ट करता करता हॉस्टेल मॅनेजर सॅमबरोबर गप्पा चालू झाल्या. गप्पा दरम्यान शेजारीच बसलेल्या मुलाने आम्ही ऑस्ट्रेलिया वर्सेस श्रीलंका क्रिकेट मॅच पहायला चाललो आहे. तू येतेस का विचारले. मला त्यावेळेस झोपेशिवाय काही सुचत नव्हते आणि क्रिकेट हा माझ्या अज्जिबात आवडीचा विषय नसल्याने त्याला पास म्हणून सांगितले.

हॉस्टेल मधील रंगवलेल्या भिंती

दोन तास महान झोप काढून झाल्यानंतर सॅमला कुठुन कुठे जाऊ वगैरे विचारायला गेले आणि इथल्या 'टुकटुक बार्गेन सिस्टिमची' माहिती करून घेतली. जेवणासाठी राजा भोजुन मध्ये जायचे ठरवले. इथे चांगले श्रीलंकन जेवण मिळते. श्रीलंकन जेवणाची स्वप्ने मी मागचे काही महिने बघत होते. जेवण खरच उत्तम होते. एकुणातच अन्न या फ्रंटवर ओपनिंग चांगली झाली होती.

श्रीलंकन जेवणाची झलक

जेवण झाल्यावर कोलंबो शहरात चक्कर मारावी असं ठरवले. मला कोलंबो म्युझिअम बघण्यात जास्त इंटरेस्ट होता पण काम चालू असल्याने ते बंद होते.

सर्वात आधी कोलंबो पाहिल्यावर मला काय वाटले ते लिहीते. मला कोलंबोत शिरल्याबरोबर अमेरीकेची आठवण आली. मस्त प्रशस्त रस्ते, स्वच्छता आणि शिस्तीत चाललेले ट्राफिक. फक्त एवढ्याच मुद्द्यासाठी अमेरीकेबरोबर तुलना. एकुणातच कोलंबोमधील रहाणीमान उत्तम आहे असे वाटले. संध्याकाळी एका श्रीलंकन मैत्रीणीला भेटल्यावर हा विचार बोलून दाखवला. त्यावर ती म्हणाली, हा एरीया उत्तम आहे, बाकी सर्वत्र असेच कोलंबो नाहीये. तरीपण भारतापेक्षा बरीच बरी परिस्थिती आहे. श्रीलंका बरीच स्वच्छ आहे याची थोडीफार कल्पनाआधी होती, तरीसुद्धा तिथे पोहचल्यावर आश्चर्याचा सुखद धक्का बसलाच. एकुणातच श्रीलंकेत सर्वत्र स्वच्छता आहे. लोकं शांत आहेत, ट्राफिक शिस्तीत चालते. त्यांची लोकसंख्याही कमी आहे.

कोलंबोमधील ऐतीहासिक स्थळे

थोड्याफार जवळपासच्या ऐतीहासिक स्थळांना भेट देउन झाल्यावर मी हॉस्टेलवर परत आले. संध्याकाळी एका नवीनच ओळख झालेल्या श्रीलंकन मैत्रीणीला जेवणासाठी भेटायचे होते. त्याआधी हॉस्टेलच्या गच्चीवर इतर हॉस्टेलमेटसबरोबर गप्पा चालू झाल्या. शेजारी बसलेला मुलगा त्याचे प्रवासाचे प्लान्स सांगत होता. माझ्या डोक्यात उद्या डंबुलला (Dambulla, श्रीलंकन्स याचा उच्चार डंबुल्ल असा करतात) रहायचे की हबारानाला याचा विचार होता. दोन्हीचा बसमार्ग एकच होता. सॅमला मी हे विचारणारच होते तेवढ्यात एक मुलगा डंबुलाला जाणारी बस किती वाजता सुटते हे विचारायला आला. बोलताबोलता मीसुद्धा उद्याची बस पकडणार आहे, असं सांगितले. मग एकत्रच जाऊयात असं दोघांनी ठरवले. त्याला विचारले किती वाजता निघायचा प्लॅन आहे? तर त्याने उद्या सकाळी ८ किंवा ९ सांगितले. मनात म्हटले, हे काही मला जमणार नाही. मला लवकर निघायचे होते. चला जरा वेळ निगोशिएट करता येतेय का बघुयात असा विचार करून त्याला विचारले ५ किंवा ६ यापैकी काय? मला वाटत होत ७ वाजता निघुयात यावर सौदा होईल. तर तो म्हणाला खरतर वेळ "हाऊ हार्ड आय पार्टी टूनाईट यावरच ठरवू शकतो" मग मी सांगितले मी ६ वाजता निघणार आहे. तर तो पण एकदम तयार झाला. मला ते अपेक्षित नव्हते. मी माझे आवरून रात्री झोपायला गेले आणि सकाळी सहा वाजता उठले. डॉर्मच्या बाहेर येऊन बघते तर जॉनथन बॅगपॅक वगैरे घेऊन तयार होऊन शू लेस बांधत होता. मी मनातल्या मनात स्वताला शिव्या घातल्या. कारण काल संध्याकाळी त्याचे बोलणे मी सिरीअसली घेतले नव्हते. तो उठून तयार होईल असं मला वाटलं नव्हतं. मी एकट्याने निघायच्या हिशोबात होते आणि हा तयार होऊन बसला होता. त्याला सॉरी म्हणून पंधरा मिनीटात आवरून तयार झाले बॅग उचलली आणि भर सकाळी ६.१५ ला आम्ही टुकटुक शोधायला बाहेर पडलो...