गेली २ वर्षे घरात बसून काढली. त्यामुळे तिसरी लाट ओसरायला लागल्यावर सहलीला जाण्याचे वेध लागले. मला कधीपासून काझीरंगाला जायचं होतं. १ मे ला ते बंद होतं त्यामुळे एप्रिलमधे जायचं ठरवलं. आसाम बरोबर मेघालय करण्याचं ठरवलं. अजून एक मित्र-मैत्रीण कुटुंब पण बरोबर होते.

मग सुरू झाली सहलीची तयारी. सुट्ट्या टाकून दिल्या आणि मग सुरू झालं प्लॅनिंग. कुठे किती दिवस घालवायचे, काय काय बघायचं ह्यासाठी गूगल हाताशी होतचं. इ त के ब्लॉग्ज, व्लॉग्स बघितले की न जाताही सगळ्या ठिकाणांची खडानखडा माहीती गोळा झाली. ४-५ वीकांत चर्चा करून प्लॅन ठरला. मग हॉटेल, विमान, टॅक्सी बुकिंग्ज पार पाडली.

दिवस १ - पुण्याहून निघून विमानाने गुवाहाटी, तिथून काझीरंगा
दिवस २ - काझीरंगा सफारी
दिवस ३ - काझीरंगाहून निघून शिलाँग
दिवस ४ - शिलाँगच्या आसपास फिरणे
दिवस ५ - चेरापुंजी दर्शन करून चेरापुंजीला स्टे
दिवस ६ - डबल डेकर रूट ब्रिज ट्रेक
दिवस ७ - चेरापुंजीहून निघून दावकी, स्टे मॉलिन्लाँगला
दिवस ८ - क्रँग सुरी धबधबा करून गुवाहाटीला परत
दिवस ९ - गुवाहाटीमधे फिरणे, रात्रीच्या विमानाने परत

दिवस १ -

पुण्याहून पहाटे २:५५ च विमान होतं. विमान वेळेत गुवाहाटीला पोचलं. टॅक्सीवालाही वेळेच्या आधी एअरपोर्टला हजर झाल्याने ७ च्या आधी काझीरंगाला जाण्याचा प्रवास सुरू झालेला. विमानात खास झोप न झाल्याने सगळ्यांच्या विकेटस पडल्या आणि ९ च्या सुमारास चालकाने एका हॉटेलपाशी थांबवल्यावर सगळे उठलो. आम्ही पोचलो तो दिवस बिहुची सुरुवात होती त्यामुळे वाटेतल्या गावात आसामी पोषाखातल्या मुली, बायका गावागावात दिसत होत्या. वाटेत एक मोठ शिवलिंगाच देवालय दिसलं.

ह्या पाणपक्षाचं मोठ्ठ घरटं वाटेत लागलं -

हे ते शिवलिंगाच्या आकाराचं देऊळ -

दुपारी ३ च्या सुमारास हॉटेलवर पोचलो. आवरून जवळच्या एका गावात गेलो. तिथे एका घरात लहान मुली छान डान्स करत होत्या. त्यांच्या घरच्यांची परवानगी घेऊन फोटो काढले -

५ आणि ६ वर्षाच्या मुली न लाजता नाचत होत्या. इतकं लहान गाव, प्रत्येक घरापुढे भाजीपाला लावलेला. १-२ मासेवाले कोपर्यावर बसलेले.

दुसर्या दिवशीची जीप सफारी बुक करून झोपलो. हा हॉटेलचा रात्रीचा फोटो -

दिवस २

दिवस २ -

भारताच्या पूर्वेला असल्याने ४:३०-५ पासून उजाडायला सुरूवात होत होती त्यामुळे रोज ५ लाच उठून बसायचो. ६:३० ला जीप येणार होती.

काझीरंगामधे ४ रेंजेस आहेत - सेंट्रल, इस्टर्न, वेस्टर्न आणि बुर्हापहार

आम्हाला आधी २ हत्ती आणि १ जीप सफारी हव्या होत्या - त्या नाही मिळाल्या हे बरं झालं हे नंतर कळलं. आम्ही सेंट्रल आणि ईस्टर्न जीपने केल्या आणि वेस्टर्न हत्तीवरून.

सेंट्रल रेंज - गेंडे, जंगली म्हशी (wild buffalo), हरिणं, हत्ती दिसले. indian roller हा अतिशय सुंदर पक्षी ५-६ वेळा उडताना दिसला. आम्हा ७ जणांत २ दुर्बिणी होत्या. त्यामुळे छान बघता आले प्राणी-पक्षी.

काही फोटो देते -

सफारी ४० मिनिटांची वगैरे होती.सफारी आटोपून हॉटेलवर गेलो. नाश्ता उरकून जवळच ऑर्किड पार्क बघायला गेलो. तिथे १०-१२ कायमस्वरूपी प्रदर्शनं आहेत - ऑर्किड फुलं, आसामच्या संस्कॄतीची माहीती, कॅक्टस, एक अगदी पिटुकलं तळं वगैरे. २ सफार्याच्या मधे वेळ घालवायला हे केलेलं आहे असा अंदाज :) . थोडा वेळ घालवला तिकडे. एक बांबू हाऊस होतं त्यावर बरोबरचे कुटुंब चढले.

दुपारी १:३० ला जीप येणार होती त्यामुळे पुन्हा हॉटेलवर जाऊन खाऊन घेतलं. ही सफारी ईस्टर्न रेंजमधे होती. ही रेंज हॉटेलपासून १२ का काहीतरी किमी अंतरावर होती त्यामुळे लवकर निघालो होतो. इकडे एका वेळी २० च जीप्स अलाऊ करतात आणि प्रत्येक १-२ जीप्सबरोबर गन घेऊन वनविभागाचा माणूस देतात. आमचा जीपवाला (म्हणे) अनुभवी असल्याने त्याने पुढच्या जीपमधे गनधारी घेतला ( हे आमच्या नंतर लक्षात आलं नाहीतर आम्ही आग्रह धरला असता गनधारी हवा म्हणून.) गनधारी अशासाठी की इथले हत्ती तेवढे माणसाळले नाहीयेत. गन म्हणजे tranquilize करायलाच. ह्याच रेंज मधे वनविभागाच अस्तित्व खूप जाणवलं.

शिरल्या शिरल्या २ गरूड आणि घरटं दिसलं. indian roller तर सारखे दिसत होते. हा पक्षी नुसता बसलेला असताना नॉर्मलच दिसतो पण उडताना त्याचे रंग बघायचे.

ह्या रेंजमधे एका बाजूला नदी / तळं आणि एका बाजूला बर्यापैकी घनदाट झाडी होती. हरीण, गेंडा अगदी जवळून बघता आले. खर्या अर्थाने जंगलात गेल्यासारखं वाटल ते इथेच. एका ठिकाणी वॉच टॉवर होता तिथून नदीच्या पलीकडे भरपूर गेंडे, हत्ती, हरणं चरताना दिसली. खूप लांब होती. टीव्हीवर बघतो तसं प्रत्यक्ष डोळ्याने बघायला छान वाटलं. नदीच्या कडेला झाडं असतात त्यावर चढून ऊन खात बसलेली छोटी कासवं दिसली. दुर्बीण होती म्हणून नाहीतर ती दिसणं कठीण होतं.

थोडं पुढे एक गेंडा झाडीत चरत होता, २ प्लॅटफॉर्म मधे असतं तेवढ्या अंतरावर होता. जीपवाल्याने थांबवून बघू दिलं. आमच्या पुढच्या जीप्स ह्यावेळी पुढे गेल्या होत्या. नुकताच पाऊस पडून गेल्याने अजून एक रस्ता बंद आहे तर पुढे यु टर्न मारू असं जीपवाला म्हणाला. थोड्या अंतरावर त्या २ जीप्स समोरून आल्या तर त्यांच म्हणणं त्यांना वाघ दिसला. हा जो गेंडा आम्ही थांबून बघत होतो त्याच्या पुढे दाट झाडीत होता म्हणे आणि त्यांच्या जीपच्या चाहूलिने जंगलात गेला. हे संभाषण आसामी भाषेत पण टायगर शब्द ऐकल्यावर आम्ही कान टवकारले आणि आमच्या जीपवाल्याला पिडायला सुरूवात केली. गंमत म्हणजे समोरचा जीपवाला आणि आतली माणसं जणू कुत्रा किंवा मांजर दिसलाय त्यात काय एवढं असे भाव चेहर्यावर. आता परतीच्या प्रवासात आम्हाला एकच ध्यास - वाघ दिसला पाहीजे. जीपवाला म्हणाला पुन्हा दिसण्याची शक्यता कमी आहे कारण इतकं मोठं जंगल आहे, जीपचा आवाज आलेला असताना पुन्हा वाघ त्याच जागी कशाला येईल ? तरी आम्ही परतीच्या प्रवासात दोन्ही दिशांना डोळे फाडफाडून बघत होतो. आता गेंडा, हरीण अगदी आमचा आवडता indian roller कडे लक्ष न देता पट्टे दिसतात का ह्याकडेच सगळं लक्ष. अर्थात वाघ दिसला नाहीच. पण वाघाने आम्हाला बघितलं असेल अशी आपली आमची वेडी आशा. रेंज मधून बाहेर पडून हॉटेलवर पोचेपर्यंत वाघ दिसला असता इतक्या जवळ तर काय झालं असतं ह्याचं स्वप्नरंजन करत भरपूर हसून घेतलं.

मी आणि मैत्रीणवरची लीना -

दुसर्या दिवशी वेस्टर्न रेंज मधे हत्ती सफारीसाठी ६:३० ला निघायचं होतं आणि आल्यावर हॉटेल सोडायचं होतं. त्यामुळे आवराआवरी करून झोपलो.

दिवस ३

दिवस ३ -

पहाटे उजाडल्याने ४:३० पासून जाग होती. चहा पाणी करून हत्ती सफारीसाठी तयार झालो. आज वेस्टर्न रेंजमधे जायचं होतं.

एका हत्तीवर ४ ते ५ जण घेतात असं कळलं होतं. प्रत्येक माणसाचे १००० रूपये. ७ च्या आधीच पोचलो. एकेक करून हत्ती आधीची सफारी करून माणसांना उतरवत होते. हत्तींच्या उंचीचा मनोरा केलेला आहे, आपण तिकडे पायर्‍यांनी चढून जायचं आणि हत्तीवर बसायचं. ४ माणसं पाठीला पाठ लावून बसतात. २ माणसं बसल्यावर हत्ती तिथल्या तिथे व्यवस्थित वळला. आम्ही बसलो ती हत्तीण ३४ वर्षांची होती - लक्ष्मी नाव. माहूताशी गप्पा मारल्या त्यावरून कळलं की प्रायव्हेट मालकीचे हत्ती आहेत. मी समजत होते वनविभागाचे असतील. प्रत्येक हत्ती म्हणे २०-२५ लाखाला विकला जातो.

आपल्याला बसण्यासाठी बाकासारखं केलेलं असतं ते हत्तीच्या पाठीवर दोरीने मागे शेपटीतून घातलेलं असतं. आपलं एवढं वजन घेऊन चिखलातून बिचारा मार्ग काढत होता. २ वेळा हत्ती सफारी नाही केली ते बरं वाटलं ते ह्यासाठी.

ही सफारी तशी कमी जागेत आहे. २-३ गेंडे चरत होते. पाणथळ जागा होती बरीचशी. हत्ती चढ उतारावरून आरामात जात होता. घट्ट धरून बसावं लागत होतं. त्यामुळे दुर्बिण काढणं शक्य नव्हतं. समोर दिसेल तेवढचं बघणे. आमचा आवडत्या रोलर ने इथेही दर्शन दिले.

हा एक व्हिडिओ - गेंडे डुंबताना

हा एक पॅनोरमा

सगळे फोटो नवर्‍याने काढले आहेत. हत्ती इतका हलत होता की माझी काही हिम्मत झाली नाही फोन बाहेर काढायची.

एक तास तेवढ्या भागात फिरवून हत्तीने उतरवलं. आमच्या लक्ष्मीला जाता जाता हात लावला.

हॉटेलवर परत येऊन नाश्ता पाणी केलं आणि शिलाँगच्या प्रवासाला लागलो. हा प्रवास बराच होता. २५० किमी जायचं होतं. मेघालयात जायचं तर ई-पास लागतो. तो आधीच ऑनलाईन घेऊन ठेवला होता त्यामुळे आसाम-मेघालयाच्या सीमेवर वेळ वाचला.

वाटेत १-२ थांबे घेऊन उमियम लेकला पोचलो. इथे स्पीड बोट आहे. सगळा प्रवास उन्हातून झालेला पण ह्या तळ्यापाशी इतका छान गार वारा होता. एका बोटीत १०-११ जण घेतात.

तळ्याचा पॅनोरमा

इथून शिलाँग अगदी अर्ध्या तासावर होतं. इथे आम्ही एअर बीनबी बुक केलं होतं. हे घर

जो ओनर होता तो मागच्या बाजूच्या घरात राहतो. जुन्या खासी पद्धतीचा बंगला आहे. स्वच्छता होती. फ्रिज, वॉशिंग मशिन, स्वयंपाकघरात गरजेच्या सगळ्या वस्तू होत्या. ओनरही बोलका होता. घरी पोचायच्या आधीच जेवण करून घेतलं. रविवारचा दिवस असल्याने ५:३० ला नंबर लावला तो तासाभराने लागला आणि जेवण होईस्तो ८ वाजले.

दुसरा दिवस शिलाँगच्या आसपास फिरायचं होतं त्यामुळे उठायची तशी घाई नव्हती. प्रवासाने अंग आ़खडून गेलेलं. घरात शिरलो तर एकाही खोलीत पंखा नाही. झोप कशी लागणार असं वाटलेलं पण हवा छान गार होती.

दिवस ४

दिवस ४ -

आजचा दिवस तसा आरामाचा होता. सकाळी उठून आवरलं आणि घरीच सँडविचेस खाऊन पॅक करून घेतले.

पहिले laitlum canyon ह्या ठिकाणी गेलो जे शिलाँगपासून २० किमीवर आहे. पाचगणी सारखं पठार आणि दरी. इतकं धुकं होतं की आम्हाला दरी अज्जिबात दिसली नाही. छान गार वारा आणि आजूबाजूला हिरवळ, धुकं.

छान हवेत चहा हवाच आणि मॅगी, मोमोज -

मेघालयाचं वैशिष्ठ्य म्हणजे सगळ्या ठिकाणी स्वच्छ टॉयलेटस. सगळीकडे ५-१० रूपये भरून स्वच्छतागृहं. त्यामुळे कुठेही पंचाईत झाली नाही. विशेष म्हणजे अगदे रिमोट ठिकाणी सुद्धा नळाला वाहतं पाणी. नाहीतर पुण्यातही कितीतरी चांगल्या हॉटेल्स मधे सुद्धा चकचकीत टॉयलेट पण गलिच्छपणा.
आपल्याकडे उगाच कमोड करून ठेवलेले जिथे तिथे आणि स्त्री-पुरुष एकचं स्वच्छतागृह. ह्या प्रवासात बहुतेक ठिकाणी इंडियन टॉयलेट मिळालं. सगळीकडे स्त्रिया-पुरुष वेगळी सोय. एकदा तर आम्ही हायवेवर शाहाळं प्यायला उतरलो होतो. तिथे जवळपास सोय नव्हती तर दुकानदार बाईने स्वत:च्या घरी नेलं आम्हाला टॉयलेटला.

धुकं असल्याने फारसे फोटो नाही काढता आले -

इथून निघालो आणि "जिवा साऊथ" नावाच्या हॉटेलमधे लंच केलं. मधे गाडीला दुसरी गाडी धडकून टायरचं काहीतरी काम वगैरे भानगडी झाल्या त्यात थोडा वेळ गेला. हे हॉटेल ऐन बाजारात - पोलिस बाझार - आहे.

लेडी हैदरी पार्क सोमवारी बंद असल्याने तिथे जाऊ शकलो नाही. लंचनंतर Ward's Lake जे पोलिस बाझारपासून चालत जाण्याच्या अंतरावर आहे तिकडे गेलो. तिकडे पण बोटिंग केलं. शहराच्या मध्यभागी स्वच्छ सुंदर तळं, बाजूला छान हिरवीगार बाग. शिलॉगकरांचा हेवा वाटला.

तळ्याचा पॅनो

तिथून पुन्हा बाजारात गेलो. थोडा टाईमपास करून थोडी खरेदी करून घरी परतलो. दुपारी उशिरा जेवण झालेलं त्यामुळे बरोबर आणलेलं आणि सामोसा, कचोरी असं काय काय खाऊन झोपलो.

itinerary प्रमाणे पुढचे २ दिवस फुल पॅक आणि खूप चालायला लागणारे होते.

दिवस ५

दिवस ५ -

शिलाँगचं एअर बीनबी सोडून आज चेरापुंजीला रहायला जाणार होतो. आवराआवरी आणि ऑम्लेट-ब्रेड नाश्ता करून निघालो.

पहिला थांबा होता mawphlang sacred forest. हे ठिकाण शिलाँगपासून तासाच्या अंतरावर आहे. खासी जमातीची देवराई म्हणता येईल. एक पठार आणि त्याला लागून जंगलाचा भाग आहे. जंगलाच्या बाहेरच ३ मोनोलिथ्स आहेत.

हे जंगल गेली अनेक वर्षं खासी जमातीने जपलं आहे. आतमधली एकही वस्तू - पान, फूल बाहेर आणून चालत नाही. अगदी सुकलेलं पानही नाही. नेटवर कर्स - शापाचा उल्लेख वाचला होता. आतमधे रूद्राक्षाचं झाड दिसलं. पक्षांचे आवाज येत होते पण उंच झाडांमुळे दिसत नव्हते. गाईडने बरेच ट्रिक फोटोज काढले.

हा एक -

साधारण अर्ध्या तासाचा ट्रेल होता. आम्ही अर्धा ट्रेलचं घेतला होता. पूर्ण ट्रेल अजून पुढे १-२ किमी जंगलातून आहे. आतमधे पशुबळीसाठी मुक्रर केलेले दगड आहेत. गाईड माहीती देत होता पण मी जास्त ऐकलं नाही. लहानपणी ह्या जंगलात यायला भिती वाटायची असं काहीतरी सांगत होता. पशुबळी रेग्युलर देतात का कळलं नाही.

पुढचा थांबा होता elephant falls. हा अगदीच पटेल पॉईंट निघाला. नुसती गर्दी कारण व्यवस्थित बांधलेल्या पायर्‍या होत्या उतरायला. आणि धबधबाही काही खास नव्हता.

इथून निघून wei sawdong नावच्या धबधब्यावर जायचं होतं. वाटेत स्काय व्ह्यू पॉईंट लागला. छान बांधलेल्या पायर्‍या आहेत. ठिकठिकाणी व्ह्यू पॉईंटस आहेत. तिथून दिसणारा नजारा -

wei sawdong हा ३ टप्प्यांत पडणारा धबधबा आहे. सगळे धबधबे बघायला मुख्य रस्त्यापासून दरी सदृश जागी चालत / पायर्‍यांनी उतरत जावं लागतं. ह्या धबधब्याला जायला सुरुवातीला थोड्या बांधलेल्या पायर्‍या आणि मग ५-६ बांबूच्या शिड्या आहेत. त्या शिड्यांवरून उलटं वळून उतरावं लागतं होतं. तशी भिती नव्हती, खोल दरी वगैरे नव्हती. अगदीच शिडी तुटली असती (वजनाने) तर थोडसं पडलो असतो आणि लागलं असतं. पण मजा आली. adventerous ट्रेक होता.

हा व्हिडिओ दुसर्‍या पायरीवरून काढलेला

हा एक पॅनोरमा

शिड्या उतरताना लागला त्यापेक्षा कमी वेळात चढून गेलो. मस्त भूक लागलेली होती. वरती अगदी २-३ टपर्‍या होत्या. मॅगी, तिथली भेळ, बरोबर असलेलं सटरफटर खाऊन घेतलं.

तिथून mawsmai cave. आम्ही तिघे गुहेतला अंधार बघून आत गेलो नाही. चुनखडकाचे फॉर्मेशन्स आहेत गुहेत. काही ठिकाणी खाली पाणी आणि उंची कमी, टोकदार दगडही आहेत. एक ग्रुप आलेला त्यातल्या एका काकांना डोक्याला जखम झालेली दिसली. गुहेच्या बाहेर काहीतरी नोटीस लिहायला हवी असं आमचं मत झालं. कोणाला बंद जागेचा फोबिया असू शकतो, किंवा सिनियर्सना गुहेत चालणं कठीण जाऊ शकतं. बाकी बर्याच ठिकाणी जिंगमहान - खासी भाषेत सूचना दिसल्या त्या पार्श्वभूमीवर इथे काहीच माहीती नसणं जरा खटकलं. बाहेर गुहेचा मॅप आहे, एका ठिकाणी निमुळती जागा आहे असाही उल्लेख आहे. पण ते बघितलचं जाईल असं नाही.

हे सगळं होईस्तोवर ५ वाजत आले होते. अंधार पडायच्या आत हॉटेलवर पोचलो. शिलाँगचं हॉटेल - हॉटेल

एका टेकडीवर होतं हॉटेल. नवीनच बांधलं आहे. ह्याच ओनरचं एक हॉटेल चेरापुंजी गावात आहे. तिथे रूम्स उपलब्ध नसल्याने हे हॉटेल बुक केलं. रात्री छान मोकळ आकाश आणि तारे दिसत होते. धबधब्याचा आवाज येत होता. हॉटेलवर जेवणाचेही बरेच ऑप्शन्स होते.

रात्री छान डाळ खिचडी खाऊन झोपलो. झोपताना लाईट गेले. रात्रभर लाईट आले नाहीत. उंचावर असल्याने ढगांचा गडगडण्याचा आवाज जवळून वेगळा येत होता. रात्रभर पाऊस कोसळत होता. दुसर्‍या दिवशी डबल डेकर रूट ब्रिजला जाणं धोक्यात येईल ह्या भितीतचं होतो सकाळपर्यंत.

दिवस ६ -

मेघालयात जायचं ठरवलं तेव्हा ह्या डबल डेकर रूट ब्रिजचे असंख्य व्हिडिओज पाहीले होते.

नेटवरील माहीतीनुसार - मेघालयात हे लिव्हिंग रूट ब्रिजेस अनेक ठिकाणी आहेत - रबर / रबर फिग ह्या झाडाची (जिवंत झाडांची) मूळं वाकवून, मधे मधे आधार देऊन खासी लोकांनी हे ब्रिज बांधले आहेत. इथे खूप पाऊस पडत असल्याने मनुष्यनिर्मित पूलांचं आयुष्य तेवढं नसतं. असे सिंगल ब्रिज अनेक आहेत. नॉन्ग्रियाट गावात असे २ पूल एकावर एक असे आहेत. तिथे पोचण्यासाठी अंदाजे ३५०० पायर्‍या उतरून जावं लागतं. Tyrna ह्या गावातून हा ट्रेक सुरू होतो. व्यवस्थित बांधलेल्या पायर्‍या आहेत. वाटेत २ लोखंडी सस्पेंशन ब्रिजेस लागतात. स्टॅमिनाचा कस बघणारा ट्रेक आहे हा.

ह्या ब्रिजचे फोटो आणि जाण्याचे व्हिडिओज बघून ही जागा आम्ही काही झालं तरी करायचीच असं ठरवलं होतं. चेरापुंजीचं हॉटेलही बुक करताना ते हा ट्रेक सुरू करतो तिथून जवळ असेल असं बघितलं होतं.

हॉटेल मधून बाहेर हा नजारा दिसत होता. तिन्ही बाजूंना मस्त धबधबे. एका बाजूला सपाट प्रदेश, तो बांगलादेश असं मॅपवर दिसत होतं.

पहाटे उठलो तर बाहेर रात्री पडलेल्या पावसाच्या खुणा आणि बारीक बारीक पाऊस सुरुच. पावसात पायर्‍या घसरड्या झाल्या असतील का, बरोबर लहान मुलं, इतकं येऊन हा ब्रिज न करताच जावं लागणार असे विचार यायला लागले होते. ओळखीचा एक जण नुकताच येऊन गेला होता त्याने दिलेल्या गाईडला फोन करून ८ वाजता Tyrna गावात भेटू असं सांगितलं होतं. ७ नंतर पाऊस थांबला आणि जरा उघडीप येत्ये असं वाटायला लागलं. Tyrna गावात जाऊन बघू, गाईडशी बोलून ठरवू असा विचार करून चहापाणी उरकलं, बरोबर थोडं खायला घेतलं. Tyrna गावात पोचलो तर बरेच ग्रुप्स आलेले. पाऊस पुर्ण थांबलेला. लुमलँग - आमचा गाईड म्हणाला जाता येईल, छत्र्या बरोबर घेऊन ठेवा अगदीच वाटलं तर. चढा उतरायला सोयीच्या म्हणून बांबूच्या काठ्या भाड्याने घेतल्या. हा फोटो काढून निघालो -

उतरताना अगदीच सोपं वाटलं. बाजूला धरायला रेलिंग आणि हातात काठी त्यामुळे पटापट गेलो. लीनाची ४ वर्षाची मुलगी पर्णवीही अर्ध्यापेक्षा जास्त पायर्‍या कडेवर न बसता उतरली. शिरीन आणि तिचा मुलगा असे लुमलँगला पूर्ण रस्ता पिडत होते - किती पायर्‍या झाल्या, अजून किती वेळ. त्याची छान करमणूक झाली असणार ह्यांच्या हिंदी इंग्लिश प्रश्नांच्या मार्‍याने. तो पण छान उत्तरं देत होता. चढताना मी ह्याच प्रश्नांचा त्याच्यावर मारा केला. बिचारा सिंसियरली किती पायर्‍या राहील्या सांगायचा.

पहीला सस्पेंशन ब्रिज -

लोखंडी ब्रिज होता. २ पेक्षा जास्त जण गेले तर थोडा हलत होता. लुमलँगने एकेकाला जायला सांगितलं. खालून धुवाधार पाणी वहात होतं. मोठे मोठे खडक त्यातून उड्या घेणारं पाणी. एकदा आजूबाजूला बघितलं आणि पूर्ण ब्रिज पार करताना फक्त खालची वाट आणि पाय एवढीच नजर ठेवून ब्रिज पार केला.

हा दुसरा सस्पेंशन ब्रिज -

हा तुलनेत ब्रॉड होता आणि कमी हलत होता. उंची पण जास्त वाटली ह्याची. शेजारी असलेला जुना ब्रिज ह्या फोटोत दिसतोय -

ह्या जुन्या ब्रिजच्याही आधी लिव्हिंग ब्रिज होता तो पडला म्हणे. त्याचे अवशेष दिसले पण फोटो काढायचा राहीला.

डबल डेकरला जाताना हा एक सिंगल रूट ब्रिज पार केला -

इथून पुढे थोड्याच पायर्‍या होत्या. सलग उतरायचं नव्हतं. मधे मधे पायर्‍या चढायच्याही होत्या. एकदाचे पोचलो -

जास्त गर्दी नव्हती. आलेले सगळे ग्रुप्स दोन्ही ब्रिजवर फोटो काढून घेत होते. सगळ्या गाईडसना फोटो काढण्याचं एक अ‍ॅडिशनल काम.

ह्या फोटोत दिसत आहेत त्या पयर्‍या पार करून पलीकडच्या दगडावर पण बसलो थोडा वेळ. लुमलँग खूप मदत करत होता. कुठे घसरडं आहे कुठे पाय ठेवा वगैरे सूचना देत होता.

शिरीन आणि मी -

सगळ्या फोटोसेशनच्या आधी एका टपरीवजा हॉटेलमधे मॅगी, ब्रेड बरोबर आणलेलं काय काय, चहा , बिस्किट खाऊन घेतलं.

साधारण दिड तासात खाली पोचलो. लुमलँग म्हणाला तुमचा सगळ्यांचा स्टॅमिना चांगला आहे. हेच वाक्य चढताना म्हणाला म्हणजे झालं असं मला मनातल्या मनात झालं.

पोटभर धबधबा, ब्रिज मनात साठवून, फोटो काढून परतीच्या वाटेला लागलो. ब्रिजच्या पलीकडे गाव आहे.तिथे होमस्टे आहेत. हीच वाट पुढे रेनबो ब्रिज आणि ब्लू लगूनला जाते. जे लोक ह्या गावात राहतात ते ही २ ठिकाणं करतात. लुमलँग म्हणाला अजून रेनबो धबधबा म्हणावा तेवढा नाहीये, रेनबो दिसायला ऊन्हाची वेळ गाठावी लागते आणि तुमच्या बरोबर मुलं आहेत तर एवढं अंतर जाऊन पुन्हा वर पोचायला अंधार होईल. सगळा विचार करून रेनबोचा विचार रद्द केला. रेनबो फॉल्स सर्च केलं तर बरेच व्हिडिओज मिळतील.

वाटेत एक सिंगल रूट ब्रिज लागतो. थोडी वाकडी वाट करून आहे.

इथे एका वेळी फक्त २ च लोक उभे राहू शकतात. हा ब्रिज ओलांडून लोकांची शेती आहे. डबल डेकर ब्रिज हा नॉन्ग्रियाट गावतल्या लोकांनी त्यांच्या रोजच्या कम्युट साठी बांधलेला आहे. आम्ही उतरत असताना शाळेची मूलं चढत होती.

सिंगल ब्रिज बघून एका सस्पेंशन ब्रिजपाशी भेळ खाल्ली. लुमलँगलाही आमच्या महाराष्ट्राची स्पेशॅलिटी म्हणून दिली :)

एकदाचे वर पोचलो - लुमलँगबरोबर फोटो -

चढताना एक स्ट्रेच खूप स्टीप आहे. मधे मधे थांबत पाणी पित चढलो. चांगलचं दमायला झालेलं.

ब्रिजपाशी जी टपरी होती तिथल्या मुलीला विचारलं इथेच तुझं गाव आहे का तर म्हणाली गाव हेच पण राह्ते चेरापुंजीला (सोहरा - तिथले लोक सोहरा म्हणतात चेरापुंजीला). रोज जॉबसाठी ३५०० पायर्‍या चढ उतार, तरीच चवळीची शेंग होती. इथे बुडाशी गाडी/रिक्षा आहे तरी महीन्यातून एक आठवडा ऑफिसला जायचं तर मी इतकी कट्कट करत होते त्याची लाज वाटली.

वर पोचलो तेव्हा ३:३०-४ झाले होते. चहा-सरबत घेऊन लुमलँगला टाटा केला. तो तिरना गावातलाच आहे. ओळखीचं कोणी आलं तर नक्की नंबर शेअर करु असं आश्वासन दिलं.

हॉटेल अगदी १०-१५ मिनिटांवर होतं पण अचानक इतकं धुकं पडलं. हॉटेलवर पोचून हुश्श केलं.

मस्त गरम पाण्याने आंघोळी केल्या, थोडं खाऊन आराम केला. जेवून लगेच पडी टाकली.

दिवस ७

इतके दिवस आम्ही मेघालयच्या खासी भागात फिरत होतो. क्रँग सुरी हा धबधबा जैंतिया भागात येतो. हा तसा आडबाजूला आहे धबधबा. जास्त गर्दी नव्हती. मॉलिन्लाँग पासून २-२.५ तास लागले इथे पोचायला. दावकीवरूनच रस्ता आहे.

वाटेत लागलेला एक धबधबा -

क्रँग सुरीलाही पायर्‍या व्यवस्थित बांधलेल्या आहेत धबधब्यापर्यंत पोचायला.

काही ग्रुप्स ह्या पाण्यात पोहत होते. पाणी जिकडून पडतयं तिथे वरच्या बाजूस बोटींगची पण सोय दिसली.

वर येईपर्यंत १२ वाजत आले होते. तिथल्याच हॉटेल्स मधे खाऊन घेतलं आणि गुवाहाटीकडे प्रयाण केलं. जवळ जवळ ६ तासांचा प्रवास होता. वाटेत शिलाँगजवळ जिवा व्हेज नावाच्या साऊथ इंडीयन हॉटेलमधे थांबलो. २-३ दिवस भात-दाल खाऊन कंटाळा आलेला. इडली-डोसा मेनूवर वाचून जो आनंद झालाय.

६:३० ला वगैरे लिपीच्या घरी पोचलो - Giardino De Fiore Chandmari. तिथे स्विगीवरून चाट वगैरे ऑर्डर केलं.खाऊन गुडूप झालो.

दिवस ८ - हा दिवस पूर्ण अनप्लॅन्ड होता. कामाख्याला दर्शनाला वेळ लागतो कळल्याने ते ड्रॉप केलं. उमानंद हे एका बेटावर देऊळ आहे. बोटीने जाणार होतो पण उघडी बोट, ऊन आणि गर्दी बघून रोपवेने जायचं ठरवलं. रोपवे छान बांधला आहे. तिथून बाजारात खरेदी केली, खाऊन घेतलं आणि लिपीच्या घरून सामान उचलून निघालो. शनिवार आणि ट्रॅफीक म्हणून लवकरच निघून एअर पोर्टला पोचलो. ही लेखमाला लिहीण्याच्या निमित्ताने मनाने पुन्हा एकदा मेघालयात जाऊन आले  

 

 

२ महीने बर्याच चर्चा करून ठरवलेली आयटीनरी ९९% फॉलो केली. कुठेही पावसाचा त्रास झाला नाही. चालक, गाईड, हॉटेल्स चांगली मिळाली. खाण्याच्या पद्धती अर्थातच वेगळ्या असल्याने थोडीफार अ‍ॅडजस्टमेंट अपेक्षितच होती. एकूण खूप छान झाली ट्रिप. पुणे-मुंबई किंवा एकूणच महाराष्ट्र सोडता भारताच्या रिमोट भागातल्या जीवनाची थोडीफार कल्पना आली. आपण किती प्रिव्हिलेजड आहोत ह्याची जाणीव झाली.