काही तीन-चार वर्षांपूर्वी मी आणि माझी एक मैत्रीण वरळीच्या नेहरू सेंटरमध्ये भरलेलं एक चित्रप्रदर्शन बघायला जात होतो. दादर स्टेशनपासून वरळीला जाणारी बस प्रभादेवी भागातून जाते. तिथल्याच आर्किटेक्चर कॉलेजात मी माझं पदवीपर्यंतच शिक्षण घेतलं होतं. त्या गोष्टीला साधारण वीस वर्षे उलटून गेली होती. त्या एकेकाळी सुपरिचित असलेल्या रस्त्याकडेच्या बैठ्या चाळींच्या जागी आता उंचच उंच इमारती आल्या होत्या आणि माझ्या डोक्यावरच्या दाट, काळ्या केसांच्या जागी विरळ, पांढरे केस!. सगळा परिसर किती बदलून गेला होता. कितीतरी नवे फ्लायओव्हर, नवी दुकानं, सगळा रागरंगच नवीन होता.
ऑस्ट्रेलियातील न्यूकासल तसे फारच बोअर गाव होते असे मी मागच्या लेखात सांगितले होते. तसे असले तरी तेथे काही काही फार छान रेस्टॉरंट्स होती त्यातीलच एक ब्लू वॉटर पिझ्झा होते. अगदी समुद्रकिनाऱ्याजवळ होते तिथून खूप छान देखावा दिसायचा. उन्हात चकाकणारे निळे हिरवे पाणी बघत जेवताना फार छान वाटायचे.
नवीन लग्न होऊन ऑस्ट्रेलियात गेले तोवर भारतीय आणि भारतीय चायनीज एवढ्याच cuisines माहित होत्या. पण ऑस्ट्रेलियापासून माझी सफर चालू झाली विविध खाऊगिरीचे अनुभव घेण्याची. तिथपासून आजपर्यंत अन्नविषयक माझे विचार आमूलाग्रपणे बदलेले आहेत. माझ्या रसनेला विविध प्रकारचे पदार्थ कसे खावेत ह्याचे खूप मोठे शिक्षण मिळाले. मी खादाड आधीपासूनच होते पण आता मर्मज्ञ (कॉनोसूर) होण्याचा प्रयत्न करते आहे. ह्याचे सर्व श्रेय खरेतर माझ्या नवऱ्याचे आहे. माझ्या इतकीच किंबहुना माझ्याहून अधिक त्याला खाण्याची आवड आहे. ह्या एका खूप महत्वाच्या धाग्याने आम्ही अगदी घट्ट बांधले गेलो आहोत.
( डिसक्लेमर : शिवाजी इतका हृदयाच्या जवळचा आहे की त्याला अहोजाहो म्हणताच येत नाही. तेव्हा कोणाच्या भावना दुखावल्या वगैरे जाऊ नयेत हिच इच्छा!
आदरार्थी बहुवचन! मराठी भाषेचं हे वेगळेपण कधी कधी भयंकर त्रासाचं ठरतं. माझ्यापुरता मध्यम मार्ग मी सर्वच वैचारिक लिखाणांपुरता काढला. तो म्हणजे आधुनिक कालखंडातील प्रत्येकाला आदरार्थी बहुवचन लावेन. प्राचीन, मध्ययुगीन काळातली व्यक्ती कितीही आदरणीय असली तरी तो आदर मी लिखाणात केवळ आदरार्थी बहुवचन वापरून करण्याएेवजी त्या व्यक्तीचे मोठेपण मांडून व्यक्त करेन.
आधुनिक कालखंड हा जास्त जवळचा असल्याने ह्या कालखंडातल्या व्यक्ती, अगदी जिवंत असण्याचीही शक्यता अाहे. तेव्हा या कालखंडातील सर्व, अगदी सर्व व्यक्तींना मात्र मी हे आदरार्थी बहुवचन वापरेन. काहींना हे खटकण्याची खूप शक्यता आहे. पण यात केवळ एक सोय अभिप्रेत आहे.)
_________________________________________________
इतिहासात प्राचिन, मध्ययुगीन आणि आधुनिक हे तीन प्रमुख कालखंड.
प्राचीन आणि आधुनिक युगांच्या मधले हे युग म्हणून मध्य युग. यालाच अंध: काराचे युगही म्हटले जाते.
तर इतिहास! नक्की काय म्हणजे इतिहास? अनेक काळ चर्चिला गेलेला हा विषय. त्याच्या सैद्धान्तिक चर्चेत मी इथे घुसणार नाही, आधीच म्हटलय की हा संशोधनपर लेख नाही. पण सर्वसामान्य जनतेत इतिहासाबद्दल असणाऱ्या समजांबद्दल, नावडीबद्दल, अतिरेकी आवडी बद्दल, नको इतक्या आग्रहीपणाबद्दल मला जरा बोलावसं वाटतय.
तर,
1. इतिहास म्हणजे सनावळ्या, इतिहास म्हणजे गाडलेली मढी उकरून काढणं, इतिहास म्हणजे राजांच्या गोष्टी, .....
2.इतिहास का शिकायचा? तर भूतकाळावरून काही शिकायचं, भविष्यकाळाचा अंदाज घ्यायचा, वर्तमान काळ जगताना मागील चुका न करण्याची खबरदारी घ्यायची, इतिहास म्हणजे शास्त्र/ कला/ गोष्टी,....
ही खरं तर पृथ्वीचीच गोष्ट, त्यामुळे तितकीच इंटरेस्टिंगसुद्धा. मला आवडलीये, तुम्हाला आवडतेय का ते पाहू या...
सर्वसाधारण रूपरेषा :
पृथ्वीची निर्मिती आणि इतिहास,
पृथ्वीवरची प्रारूपं,
सजीव जीवन,
अंतर्गत रचना,
तदनुषंगाने चुंबकीय आणि गुरुत्वाकर्षण क्षेत्र,
प्लेट टेक्टोनिक्स,
भूकंपशास्त्र.
अगदी लहानपणीची एक आठवण आहे. माझी एक नेहमी सोबत असणारी, अगदी घट्ट मैत्रीण. काही तरी खेळताना झालं भांडण. मला खूप राग आला, खूपरडू आलं की मी डोकं भिंतीकडे करून झोपून जायची. तशीच त्याही दिवशी भींतीकडे तोंड करून झोपले. पण डोळे टक्क उघडे होते. मला खूप खूप राग आलेला. का बरं ही अशी वागली? अशी कशी ग तू?
अन मग मला ती दारातून धाडदिशी बाहेर गेली ते आठवलं. मला खूप खूप रडू आलेलं.
मग थोडी मोठी झाले. माझी सगळ्यात आवडती बहिण. तीने एकदा एक गणित शिकवताना, बावळट आहेस का, असं काय करतेयस म्हटलं. झालं. पुन्हा भींत, धुमसणं, बहिणीचा वैतागलेला चेहरा आणि शेवटी माझं रडणं....अन मनात प्रश्न, अशी कशी ग तू?
